Kỹ năng sống: Kỹ năng tự nhận thức

Kỹ năng tự nhận thức là gì?

Kỹ năng tự nhận thức là một trong những kỹ năng sống cơ bản, là khả năng con người ý thức một cách rõ ràng về tính cách, cảm xúc, quan điểm, giá trị, động cơ của mình, khả năng con người hiểu biết và chấp nhận những tố chất vốn có của mình và nếu có thể phát huy điểm mạnh, hạn chế điểm yếu nhằm tổ chức tốt cuộc sống của mình, cải thiện mối quan hệ với mọi người.

Tự nhận thức là một kỹ năng sống cho bé rất cơ bản của con người, là nền tảng để con người giao tiếp, ứng xử phù hợp và hiệu quả với người khác. Trước hết là những người thân yêu trong gia đình, trong lớp học, trong cơ quan và sau đó là con người trong cộng đồng, xã hội. Tự nhận thức cho con người khả năng sống nhân ái, đúng mực với mọi người. Ngoài ra, tự nhận thức còn giúp chúng ta hiểu đúng về mình, từ đó có những quyết định, lựa chọn đúng đắn, phù hợp với khả năng của bản thân, với điều kiện hoàn cảnh thực tế và với yêu cầu của xã hội. Ngược lại, đánh giá sai về bản thân có thể dẫn con người đến những hạn chế hoặc những ảo tưởng về năng lực, sở trưởng và họ có thể thất bại trong giao tiếp với người khác và trong cuộc sống.

Tự nhận thức hình thành thông qua quá trình giáo dục, sự chỉ bảo, hướng dẫn của người lớn. Tự nhận thức được hình thành qua các trải nghiệm thực tế, đặc biệt qua sự giao tiếp với người khác.

Quá trình tự nhận thức bản thân

Tự lắng nghe

Đây là quá trình cá nhân suy ngẫm, tự sự với chính mình, đưa ra những nhận định về ưu điểm, nhược điểm, sở thích, nhu cầu,nguyện vọng, mong muốn, cảm xúc yêu, ghét… của chính mình. Một người biết nhìn nhận chính xác về mình sẽ sống trung thực, khiêm tốn, cởi mở với người khác. Đây là công việc cá nhân cần thực hiện thường xuyên và cần dành thời gian cho nó.

Lắng nghe người khác một cách tích cực và có chọn lọc. Người lắng nghe tốt là người luôn có thái độ tôn trọng, thái độ cầu tiến, chấp nhận sự phản hồi của người khác là một công việc bình thường, thể hiện sự sẵn sàng học hỏi người khác, điều này giúp cá nhân có nhiều cơ hội phát triển trong tương lai.

Tự bộc lộ bản thân

Đây là sự cởi mở với người khác thông qua quá trình tương tác hai chiều trong giao tiếp. Điều này sẽ giúp người khác hiểu rõ về mình hơn, đồng thời người khác cũng chỉ ra cho mình những khía cạnh tích cực, cũng như hạn chế mà mình chưa nhìn thấy , làm gia tăng sự hiểu biết lẫn nhau trong giao tiếp. Trong một số trường hợp cá nhân còn tự ti, nhút nhát, gặp khó khăn trong bộc lộ bản thân mình… có thể tìm cơ hội bộc lộ với người thân yêu, gần gũi, họ sẽ là chỗ dựa tinh thần, đồng thời cũng là người quảng bá thêm cho mình, điều tốt được lan truyền rộng rãi hơn, nhiều người sẽ biết đến mình. Nếu bạn làm thử một lần thành công, lần sau bạn sẽ tự tin hơn, và việc thực hiện thêm lần thứ 2, 3 … sẽ dễ dàng hơn nhiều.

Nên cho bé thường xuyên tham gia các câu lạc bộ kỹ năng sống để giúp trẻ tự tin phát triển.

Nói ra những niềm vui, những điều tích cực thường dễ, còn nói ra những điểm yếu, bực tức, nỗi buồn thường khó hơn nhiều, thậm chí còn gây đau đớn. Do vậy, chúng ta rất cần sự cảm thông, chia sẻ, tôn trọng. Thực sự ai đó dám nói ra những khiếm khuyết của bản thân, dám nhìn vào sự thật là những người phi thường, những người như vậy sẽ có nhiều cơ hội phát triển.